dinsdag 13 september 2011

Stadsleven: mussen, mensen en hersenen

Musachtigen ("passerine birds") die je in grote steden aantreft behoren tot geslachten met grotere hersenen. Dit lees ik vanochtend in de nieuwste aflevering van de Biology Letters (online is alleen de samenvatting beschikbaar). Dit bevestigt de tot nu toe alleen maar intuïtief plausibele hypothese dat relatieve hersenomvang samenhangt met de kans op succesvolle aanpassing aan nieuwe omgevingen.

Op het eerste gezicht geen nieuws om in dit blog aandacht aan te besteden. Maar op het tweede gezicht denk je aan de grote relatieve hersenomvang van mensen en aan het gegeven dat meer dan de helft van de wereldbevolking in steden woont. Onze hersenomvang is zo groot vergeleken met onze lichaamsomvang dat we niet alleen op grote schaal in steden leven, maar die steden ook nog zelf hebben gebouwd.

Maar kunnen we eigenlijk wel zo goed in steden leven? Dat vroeg ik me af toen ik las dat stemmings- en angststoornissen meer voorkomen bij stadsbewoners en dat schizofrenie meer voorkomt bij mensen die in een stad geboren en opgegroeid zijn. Er zijn aanwijzingen voor een oorzakelijk verband. Inzicht in het achterliggende proces krijg je door het hersenonderzoek dat de auteurs uitvoerden. Daaruit blijkt dat het in een stad wonen of opgegroeid zijn negatieve effecten heeft op de manier waarop je met sociaal-evaluatieve situaties omgaat. En die negatieve effecten lijken goed te kunnen samenhangen met die mentale stoornissen. Het lijkt er op dat het stadsleven mensen gevoeliger maakt voor negatieve oordelen van anderen. Anders gezegd (mijn woorden): ze zijn meer bezig met het niet willen falen in de ogen van anderen. Dus meer met het proberen eigen zwakheden te verbergen. En dat is een bron van stress.

Dus met die grote hersenen van ons kunnen we steden bouwen en daar massaal in gaan wonen, maar of we er echt van het goede leven kunnen genieten, dat is twijfelachtig. Nu kunnen we natuurlijk niet allemaal terug naar het platteland. Maar misschien kunnen we wel beter nadenken over hoe we steden moeten inrichten en hoe we het stadsleven moeten inrichten. Daarover een andere keer....

Geen opmerkingen: