donderdag 16 mei 2013

Word eens boos - Ewald Engelen

Ewald Engelen heeft Austerity: The History of a Dangerous Idea van Mark Blyth gelezen en maakt zich boos. Zie de link onderaan.

Nu maakt Ewald zich wel vaker boos, maar zeker deze keer heeft hij helemaal gelijk. Hij laat zien hoe de Europese politici vanaf 2010 begonnen met steeds opnieuw aan te kondigen dat de Operatie Tekortreductie tot geleidelijk herstel zou leiden. (En dat gaat nog steeds door. Dijsselbloem reageerde gisteren op de nieuwe slechte cijfers over de Nederlandse economie met de verzekering dat de bodem nu wel bereikt was. Met welk argument?)

Wat is er in 2010 gebeurd? De politici raakten in paniek door het uitzonderlijke geval Griekenland. (En de ministers van Financiën schijnen onder indruk te zijn geweest van een presentatie door de econoom Alessina, die hen er van wist te overtuigen dat je door te bezuinigen, ook in een recessie, de economie kunt laten groeien. Wat niet klopte en dat hadden ze bij nadere bestudering en navraag bij andere economen gemakkelijk kunnen vaststellen.) In die paniek gingen ze denken dat alle eurozone landen net zo als Griekenland konden worden. (En daarmee zaten ze op dezelfde toer als de Republikeinen in Amerika.) Dus moest iedereen bezuinigen. En wel meteen en heel veel.

Want waar ging het om? De banken moesten uit de wind worden gehouden. Ewald Engelen:
Volgens Blyth is er maar één antwoord: de banken, suffie! Tien jaar euro had een bancair monster van epische proporties gebaard. Te groot, te wankel, te afhankelijk van kort extern geld konden de banken zelfs de vingerknip van een Grieks faillissement niet velen. Laat staan een eventueel failliet van Spanje of Italië. Met als gevolg dat we sinds 2011 aan het lastenverzwaren zijn om het vertrouwen van de financiële markten te winnen, teneinde lidstaten in de euro te houden, die zich gedwongen zagen om banken te redden die daar eigenlijk te groot voor waren. Oftewel: banken eten burgers met goedkeuring van de staat.
In de woorden van Blyth: ‘Your unemployment will save the banks, and in the process save the sovereigns who cannot save the banks them­selves, and thus save the euro. We, the political classes of Europe, would like to thank you for your sacrifice.
Ik ben dat boek van Blyth ook aan het lezen en ik vond dit ook een prachtig citaat. Het staat op p. 90 en is de laatste passage van een fictieve brief van de premier van een land in de periferie, zeg, Spanje. Die brief begint met (mijn vertaling):
Landgenoten. Wij hebben u de afgelopen vier jaar verteld dat de reden dat u zonder werk zit en dat de komende tien jaar miserabel zullen zijn, is dat overheden teveel geld hebben uitgegeven. Dat we nu dus allemaal zuinig moeten zijn en terugkeren naar zoiets als "houdbare overheidsfinanciën". Het is echter tijd om u de waarheid te vertellen. De explosie van overheidsschulden is een symptoom, niet de oorzaak, van de crisis waar we nu in zitten.
De premier legt dan uit dat de grootste Duitse en Nederlandse banken veel geld in de perifere landen staken. Die daar in het geval van Spanje heel veel huizen en heel veel snelwegen mee bouwden. (Toen wij vorige week van Madrid naar Cáceres naar Salamanca naar Segovia en weer naar Madrid trokken, reden we over prachtige, nieuwe snelwegen, maar bijna zonder verkeer. Wie hebben daar allemaal aan verdiend?) Maar toen begon de paniek over Griekenland en bleek dat de eurozone daar klungelig op reageerde. De geldstromen stopten abrupt en de perifere landen raakten in grote problemen door hoge rentes en door het redden van hun banken. En de grote banken die al dat geld uitleenden, ja, die willen dat geld terug. Hoe onverantwoord ook hun gedrag was.

Dus, zo vervolgt de premier, moeten we bezuinigen, moeten de lonen omlaag en moeten we hoge werkloosheid accepteren, want we hebben niet meer een eigen munt en dus kunnen we er niet door inflatie bovenop komen. Waardoor ook de geldschieters wat zouden meebetalen.
Dus is het enige beleidsinstrument dat we hebben om het systeem te stabiliseren, dat we ons allemaal aanpassen aan Duitsland (deflate against Germany), wat een zeer zware opgave is zelfs als de tijden beter waren. Het is vreselijk, maar het is niet anders. Uw werkloosheid zal de banken redden en zal daarmee ook de overheden redden die de banken niet zelf kunnen redden, en zal zo de euro redden. Wij, de politieke klassen van Europa, zouden u graag willen bedanken voor uw offers.
Ik had er in de kantlijn een heel groot uitroepteken bij gezet.

Word eens boos - Follow the Money

Geen opmerkingen: