Niet alleen klauwaapjes, ook chimpansees, zijn in staat om een handeling uit te voeren waarmee ze een lekkernij te pakken krijgen, als ze een video hebben gezien waarin een soortgenoot dat voordoet. Voor de klauwaapjes zie nog eens het bericht Coöperatieve zorg voor kinderen maakt exploratief en leergierig - Wild marmosets learn skills from monkey movies.
In dat bericht speculeerde ik er over dat klauwaapjes hiertoe in staat zijn omdat ze coöperatief zijn grootgebracht en coöperatief samenleven. Zo een sociale (gemeenschaps-)omgeving is veilig en vertrouwd en je hoeft er niet voortdurend alert te zijn op bedreigingen. Het is bekend dat dat bevorderlijk is voor exploratie en leren van nieuwe dingen.
Je zou dus kunnen denken, en dat deed ik, dat het vermogen om van een "instructie"-video te leren specifiek is voor klauwaapjes en andere diersoorten, zoals mensen, die doen aan coöperatieve zorg. Maar ik opperde al dat je dit gedrag dan niet zou moeten aantreffen bij chimpansees.
Ondertussen kreeg ik van een van de onderzoekers, Tina Gunhold (waarvoor mijn dank), de pdf van het artikel toegestuurd. Daarin verwijzen de onderzoekers naar de studie An Evaluation of the Efficacy of Video Displays for Use With Chimpanzees (Pan troglodytes). En wat blijkt? Ook chimpansees kunnen het!
Het ging wel om chimpansees in gevangenschap (die klauwaapjes leefden in het wild). De onderzoekers isoleerden steeds een chimpansee in een afgesloten deel van de binnenruimte en stelden hem/haar dan in staat om een video te bekijken waarin een onbekende soortgenoot een lekkernij uit een doos bemachtigt door een schuif oftewel naar links oftewel naar rechts te schuiven. Daarna schoven ze precies zo'n doos binnen het bereik van de chimpansee.
Het bleek toen dat de chimpansees die de video hadden gezien, vaker in staat waren om de lekkernij te bemachtigen dan anderen die alleen over de doos konden beschikken, zonder de video te hebben gezien. Ook was er de matching tussen het naar links of naar rechts schuiven.
Hoewel het dus blijkt voor te komen bij chimpansees, zijn er wel nog verschillen in de procedures die belangrijk lijken. Natuurlijk valt het verschil op tussen in het wild leven en in gevangenschap. Die klauwaapjes troffen de apparatuur aan in hun territorium en bleken er hevig in geïnteresseerd te zijn. Ze gingen op onderzoek uit.
Daarentegen werden de chimpansees eerst van de rest van de groep geïsoleerd. En dat houdt in dat ze even helemaal niet bezig konden zijn met het groepsgebeuren en met hun plaats daarin. Bedenk dat chimpansees hiërarchisch georganiseerd zijn. Dat is een heel gedoe, waarmee ze de dag door bezig zijn. Geïsoleerd zijn betekent even helemaal op jezelf zijn en niets te doen hebben. Of chimpansees ook zonder dat isolement in die video geïnteresseerd zouden zijn geraakt, dat weten we niet.
Je zou dus eigenlijk ook eens zo'n video-installatie moeten uitproberen bij in het wild levende chimpansees.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten