Een bekend inzicht is dat hoe meer je weet, hoe meer je ook beseft wat je niet weet.
Hoe zou dat komen? Ik stel me dat ruimtelijk voor. Wat je weet is dan afgebeeld als een afgegrensd gebied, waar buiten alles zich bevindt wat je nog onbekend is. Als dat gebied uitdijt, dus als je kennis groeit, dan groeit onvermijdelijk de lengte van de grens met het onbekende. Als je in je gedachten die grens afwandelt, dan dringt zich dus meer aan je op hoeveel je nog niet weet als die rondwandeling langer duurt. Dus als dat gebied van jouw kennis groter is.
Bovendien hebben mensen met een groter gebied aan kennis, vaker de ervaring opgedaan van kennisvermeerdering. En dus ook van correctie van vermeende kennis.
Volgens dat inzicht zou een grotere deskundigheid je dus bescheidener maken. Ik weet eigenlijk nog niks, kun je wel eens iemand horen verzuchten die ergens veel van weet. Ik moet even denken aan de bescheidenheid van de pianist Ronald Brautigam. Een bewonderaar sprak er zijn verbazing over uit dat hij al die prachtige pianosonates van Haydn, Mozart en Beethoven uit het hoofd speelde. Waarop Ronald reageerde met: Ach, veel meer zit daar ook niet in.
Als dat alles klopt, dan zou je dus op je hoede moeten zijn als je iemand tegenkomt die zich er op voorstaat veel te weten. Want opscheppen past niet bij echte deskundigheid.
Het nieuwe onderzoek When Knowledge Knows No Bounds: Self-Perceived Expertise Predicts Claims of Impossible Knowledge (betaalpoort) wijst inderdaad in die richting. Want mensen die zichzelf deskundig achten, trappen eerder in de valkuil van het claimen over kennis te beschikken die ze niet kunnen hebben.
De onderzoekers stelden dat vast met de overclaiming task. Nadat mensen de vraag hadden beantwoord hoe deskundig ze zichzelf achten op het gebied van persoonlijke financiën, moesten ze van 15 termen op het gebied van financiën aangeven hoeveel ze daarvan wisten. Enkele van die termen waren door de onderzoekers verzonnen. Niet-bestaande begrippen dus, waarvan een echte deskundige zou zeggen er niets van af te weten.
Maar uit het onderzoek bleek dat degenen die zichzelf meer deskundigheid toedichtten, ook meer aangaven deskundig te zijn op het gebied van die niet-bestaande termen. En dit bleef het geval in een conditie waarin iedereen van te voren te horen kreeg dat zulke verzonnen termen er tussen zouden kunnen zitten. Ook als mensen gewaarschuwd waren, bleven ze kennis claimen die ze niet konden hebben.
Ook lieten de onderzoekers zien dat dat verschijnsel van overclaimen ook de kop op steekt als je mensen het gevoel geeft deskundig te zijn. Ze deden dat door bij sommigen van te voren de illusie te wekken op een bepaald gebied, de geografie van de Verenigde Staten, veel verstand van zaken te hebben. En bij anderen juist de omgekeerde illusie. Het bleek toen dat degenen met de illusie van veel kennis, ook meer bekendheid claimden met niet-bestaande geografische aanduidingen, zoals plaatsnamen.
Het is dus het gevoel van deskundigheid, als een persoonseigenschap of als een opgewekte toestand, dat samengaat met het ten onrechte claimen van kennis.
Wees dus op je hoede als mensen zich voorstaan op hun deskundigheid. En luister goed als iemand bescheiden is over wat hij weet.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten