Hoe zit dat met de eenzaamheid van adolescenten? Hoort eenzaamheid nu eenmaal bij die periode van het leven? Of hangt het er ook vanaf hoe wij in onze maatschappij het leven van de adolescent inrichten?
Voor dat laatste zijn er nu aanwijzingen uit de nieuwe studie Loneliness in the Daily Lives of Adolescents. An Experience Sampling Study Examining the Effects of Social Contexts (betaalpoort). Nederlandse en Belgische onderzoekers voerden een Experience Sampling Method - onderzoek uit bij 303 adolescenten van tussen de 12 en 16 jaar. Dat hield in dat ze gedurende 6 dagen, waarin een weekend, 9 maal per dag op willekeurige momenten via hun telefoon een seintje kregen om een aantal vragen te beantwoorden.
Die vragen gingen over hoe eenzaam ze zich voelden en over waar ze zich bevonden en met wie. Eenzaamheid werd gemeten met vier vragen over hoe "eenzaam", "geïsoleerd", "buitengesloten" en "verlaten" ze zich voelden.
Uiteraard kwam daar uit dat de jongens en meisjes zich eenzamer voelden als ze alleen waren dat wanneer ze met anderen waren. Maar het maakte wel uit met welke anderen en waar. Ze waren namelijk eenzamer in het gezelschap van klasgenoten op school dan in gezelschap van familie of vrienden.
Het blijkt dus dat de gekunstelde sociale omgeving die wij met de institutie van de school aan onze adolescenten opdringen, een omgeving is waar ze zich opvallend eenzaam voelen. De onderzoekers noemen het de niet door henzelf gekozen sociale omgeving waarin adolescenten terechtkomen. Die klasgenoten kunnen namelijk ook een bedreiging vormen. Want je kunt buitengesloten of afgewezen worden. Of je kunt slachtoffer van pesten worden.
Dat klopt allemaal. Maar ook kun je er aan denken dat die kring van klasgenoten niet alleen niet zelf gekozen is, maar bovendien ook nog eens een kring is van uitsluitend leeftijdsgenoten. Op school komen kinderen niet terecht in een natuurlijke sociale omgeving van verschillende leeftijden en generaties, waarin ze het beste gedijen en zich sociaal ontwikkelen. Tussen uitsluitend leeftijdsgenoten is er een grote kans op de vervelende effecten van de statuscompetitie. Denk nog eens aan de berichten Leeftijdsgemengde schoolklassen bevorderen vriendschappen tussen jongere en oudere kinderen - waardoor er minder gepest wordt en Het beste middel tegen pesten: leeftijdsgemengde groepen.
Het is niet zozeer de adolescentie op zich die met eenzaamheid gepaard gaat, maar de leeftijdshomogene sociale omgeving van de school waaraan wij onze kinderen blootstellen. Raar dat we daar maar steeds zo onnadenkend mee blijven doorgaan.
Update. Zie over Nederlands onderzoek dat uitwijst dat pesten de helft minder voorkomt in leeftijdsgemengde schoolklassen: Meer over waardoor leeftijdsmenging pesten tegengaat.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten