vrijdag 9 februari 2018

De onvolledige reflectie van Wim Kok

Update. Lees nu ook Servaas Storm over de deregulering van de arbeidsmarkt sinds 1980 en de daardoor achterblijvende lonen. En over de Derde Weg, de Dutch Case en de afgeschudde ideologische veren van Wim Kok: With Official Unemployment This Low, Why Are Wages Rising So Slowly?
Wim Kok is voor het International Institute of Social History 16 uur geïnterviewd. Volgens Sheila Sitalsing toonde hij blijkens dit citaat Kokkiaanse reflectie:
Misschien zijn we te lang ervan uitgegaan dat de sociale zekerheid goed was voor de mensen en hebben we te weinig oog gehad voor de effecten: de hoge kosten, sommige mensen die te makkelijk gebruik maakten van voorzieningen. Daar ben ik misschien wat naïef in geweest.
Maar je kunt je afvragen of die reflectie niet sterk onvolledig is.

En of Wim Kok nu, in 2018, niet veel te naïef is over de nadelige effecten van het morrelen aan de sociale zekerheid en het afbouwen van de verzorgingsstaat, waar hij als premier van Paars I en Paars II (1994-2002) en leider van de sociaal-democraten zo aan heeft meegewerkt.

Want we weten ondertussen dat die sociale zekerheid en de verzorgingsstaat goed zijn voor mensen omdat ze bestaanszekerheid bieden. En mensen zitten zo in elkaar dat ze die bestaanszekerheid hard nodig hebben.

Laten we nog even de (empirisch aangetoonde) nadelige effecten van toegenomen bestaansonzekerheid (als gevolg van politieke keuzes) op een rijtje zetten (ontleend aan Heeft de, politiek gemotiveerde, toename van bestaansonzekerheid de tegenstellingen aangewakkerd?):
  • De mentale gezondheid gaat achteruit bij een toename van baanonzekerheid Van der Meer, Van Huizen en Plantenga, 2016)
  • Werkloos geweest zijn laat litteken na op welzijn, vooral door meer baanonzekerheid (Verhofstadt, Van Ootegem en VanderHaeghen, 2016)
  • Baanonzekerheid hangt samen met groter risico op slechte gezondheid (László, Pikhart, Ko et al, 2010)
  • Flexibel contract verhoogt stress en verslechtert gezondheid (Bender en Theodossiou, 2017)
  • Toenemende werkloosheid maakt ook werkenden onzekerder en ongelukkiger (World Happiness report, 2013)
  • Werkloosheid vader heeft negatieve effecten op school- en arbeidsloopbaan kinderen (Gregg, MacMillan en Nassim, 2012)
  • Door armoede gaat cognitief functioneren achteruit (Mani, Mullainathan, Shafir et al, 2013)
  • Bij verhoging van ouderdomsuitkeringen ging het cognitieve functioneren erop vooruit (Ayyagari en Frisvold, 2015)
  • Als mensen zich onveiliger voelen, zijn ze minder bereid tot samenwerking (Rand, Kraft-Todd en Gruber, 2015)
  • Door minder verzorgingsstaat ook minder onderlinge hulpverlening (Brandt en Deindl, 2013; Boberg-Fazlic en Sharp, 2015)
  • Door meer baanonzekerheid meer sympathie voor extreemrechtse partijen (Stijnen en De Witte, 2011)
  • Bij minder bescherming tegen kosten en risico's van werkloosheid meer succes van rechts-extremistische partijen (Vlandas en Haikiopoulou, 2016)
  • In Duitsland: bij meer statusangst en controleverlies grotere kans op stem voor AfD
  • Bij meer bestaansonzekerheid en statusangst: meer anti-immigrantensentiment (Jetten, Mols en Postmes, 2015)
Je zou wensen dat Wim Kok, en andere voormalige sociaal-democraten, van dit alles kennisnamen en het tot zich lieten doordringen. Iedereen kan fouten maken en een verkeerde weg inslaan. Ik dacht indertijd ook dat Wim Kok gelijk had toen hij vond dat de PvdA zijn ideologische veren moest afschudden. Maar jee, wat weten we nu veel meer dan toen.

4 opmerkingen:

Bertus Buizer zei
Deze reactie is verwijderd door de auteur.
Bertus Buizer zei

Goed om dit te lezen. Het heeft mij persoonlijk altijd verbaasd dat de sympathiek ogende Wim Kok zo liberaal is gaan denken. Het lijkt wel of dat recht evenredig toenam met de toename van het aantal commissariaten dat hij bekleedde. Ik zou wensen dat hij de weg terug vindt. Want als het hierboven vermelde citaat inderdaad klopt, en zoals Sheila Sitalsing beweert een blijk geeft van Kokkiaanse reflectie (wat ik me haast niet voor kan stellen), dan hoop ik niet dat Wim Kok verder in morele armoede vervalt.

Joop Böhm zei

Had Wim Kok de effecten van een Universeel Basisinkomen tot zich laten doordringen dat had hij zich stellig voorgenomen dat in te voeren. Maar het drong niet tot hem door. En ook nu nog is de grote meerderheid van de politici zich er niet van bewust dat een UBI kan fungeren als redder in de nood!

Franco Gori zei

Wim Kok heeft duidelijk laten blijken dat hij een volwaardige opportunist is.
In de beginjaren van zijn politieke carriere kwam hij over als een sociaaldemocraat en een bewonderenswaardig integer man.
Achteraf blijkt hij in de Pvda en in de sociaaldemocratie een paard van Troje te zijn geweest.
De afbraak van het linkse gedachtengoed is door Kok in een stroomversnelling gekomen.
Met zulke vrienden had de sociaaldemocratie geen vijanden meer nodig.
Moreel verarmd,en historisch gezien,verdiend deze onbetrouwbare ideoloog geen standbeelden of straatnamen.